اعتراض به دیدار رینا امیری با طالبان در دوحه؛ «زنان حامی طالبان نماینده ما نیستند»

بی بی سی
دیدار و گفتگوی رینا امیری، نماینده ویژه آمریکا برای زنان و حقوق بشر در افغانستان با هیأت حکومت طالبان در دوحه واکنش برخی از نهادها و گروه‌های مدافع حقوق زنان افغانستان را در داخل و خارج این کشور را به همراه داشته است.

خانم امیری درباره دلیل این دیدارش در بیانیه‌ای نوشته است: «بنابر اصرار گسترده افغان‌ها و مدافعان حقوق بشر بر ضرورت تعامل مستقیم با طالبان در مورد حقوق بشر، به‌ویژه محدودیت‌های شدید علیه زنان و دختران، به همکارانم در گفت‌وگوهای مستقیم با طالبان پیوستم.»

روز دوشنبه (۹ اسد/مرداد) دیداری کم‌سابقه میان مقام‌های وزارت خارجه آمریکا از جمله خانم امیری و توماس وست، نماینده ویژه آمریکا برای افغانستان با مقام‌های حکومت طالبان پشت درهای بسته برگزار شد.

برگزاری این نشست، همزمان با نزدیک شدن دومین سالگرد به قدرت رسیدن طالبان پس از تصرف کابل، انتقاد تند حامیان حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان، را در پی داشت.

در پی اعتراض گروهی از زنان در افغانستان به این دیدار، امروز‌(چهارشنبه، ۱۱ اسد/مرداد) نیز گروهی از زنان افغان در پاکستان در یک حرکت اعتراضی تحت عنوان «اعتراض در سکوت» این دیدار خانم امیری با نمایند‌گان طالبان را محکوم کردند.

معترضان زن در حرکتی نمادین در حالی که دهان‌های خود را با استفاده از چسب بسته بودند، عکس‌های خانم امیری را پاره کرده و گفتند « زنان لابی‌گر گروه طالب به هیچ عنوان نماینده زنان افغانستان نیستند».

آن‌ها شعارهایی مثل «هیچ فردی وکالت نمی‌دهیم تا به نمایندگی از زنان افغانستان وارد تعامل با طالبان شود» نیز سر دادند.

وزارت خارجه آمریکا تاکید کرده که این دیدار «به هیچ عنوان نشانه به رسمیت شناختن طالبان، عادی ‌سازی رابطه با آن و یا مشروعیت بخشی به آن نیست».

رینا امیری پیش از سفر به دوحه و ملاقات با هیأت طالبان به قزاقستان سفر کرده بود و با شماری از مقامات و فعالان حقوق زنان در آسیای میانه صحبت کرده بود.

وی پیشتر از مقام‌های سازمان همکاری اسلامی نیز خواسته بود که طالبان را برای حقوق زنان در ا فغانستان، پاسخگو نگه دارند.

او گفته است: «جهان اسلام باید در خط مقدم پاسخگو نگه داشتن طالبان برای احترام به حقوق بشر و تعهدات برای توانمندسازی زنان و دختران، با همه تنوعی که دارند، برای بازگشت به مکتب/مدرسه، کار و زندگی عمومی و سیاسی باشد.»

شماری از نهادها و کاربران افغان در شبکه‌های اجتماعی اظهارات اخیر خانم امیری در مورد تعامل با طالبان را «حمله به حقوق زنان و بانوان افغان» توصیف کرده و گفته‌اند طرفدار هیج نوع تعاملی با طالبان نیستند.

آن‌ها مدعی‌اند و ابراز نگرانی کرده‌اند که این اظهارات و دیدارها می‌تواند «لابی‌گری برای طالبان و کاهش فشار افکار عامه علیه آن‌ها» تعبیر شود.

در عین حال نهاد «ایتلاف جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان» در واکنش به این دیدار خانم امیری با نمایندگان طالبان در دوحه در بیانیه‌ای نوشته است: «در نزدیک به دو سال گذشته به صورت خستگی‌ناپذیر به دفاع از ارزش‌های حقوق بشری مردم افغانستان با تحمل زندان، شکنجه و حتی کشتار هم‌رزمان خویش مبارزه نموده‌ایم و هیچگاهی خواستار تعامل مستقیم با طالبان نشده‌ایم.»

در این بیانیه آمده: «تعامل مستقیم جامعه بین‌المللی در نزدیک به دو سال هیچ دست آوردی برای مردم افغانستان نداشته است و تنها منجر به مشروعیت بخشی به یک رژیم سرکوب‌گر و آپارتاید جنسیتی شده است.»

«ایتلاف جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان» گفته است که هر نوع تعامل مستقیم با طالبان «به رسمیت شناسی آپارتاید جنسیتی و تروریسم» در افغانستان است.

این معترضان زن از خانم امیری خواسته اند تا «بابت اظهارات نادرست و دروغین خود» از زنان و دختران افغانستان عذرخواهی کند و صدای «چند لابی طالب» را صدای زنان و فعالان حقوق بشری به حساب نیاورد.

نشست چندجانبه مقام‌های وزارت خارجه آمریکا در امور افغانستان، در قزاقستان، توماس وست و رینا امیری برای دیدار با هیاتی از طالبان عازم دوحه شدند

رینا امیری که در سال ۲۰۲۱ میلادی از طرف آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا به عنوان نماینده دولت این کشور در امور حقوق زنان و دختران افغانستان تعیین شد.

او در سال ۲۰۲۲ اعلام کرده بود که در جلسات مستقیم با نمایند‌گان طالبان شرکت نمی‌کند.

وی اما در نشست اسلو در اواخر ژانویه/جنوری سال ۲۰۲۲ با امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان، تنها زن مذاکره‌کننده در جمع نمایندگان ویژه آمریکا و اروپا بود.

این اولین حضور خانم امیری در برابر طالبان با رعایت حجاب نیز انتقاداتی به همراه داشت. منتقدان گفتند او در حالی که از آمریکا نمایندگی می‌کرد از دستور حجاب اجباری طالبان پیروی کرد.

امیرخان متقی، وزیر خارجه حکومت طالبان در سفر اخیر خود به دوحه برعلاوه ملاقات با نمایندگان آمریکا، گفته است که با شماری از نمایندگان کشورهای دیگر غربی نیز دیدار کرده و از آن‌ها خواسته دفاتر دیپلماتیک خود را از به کابل منتقل کنند.

آقای متقی در بیانیه‌ای نوشته است که روز گذشته (سه‌شنبه، ۱۰ اسد/مرداد) با سفیرها و نمایندگان ویژه کشورهای آمریکا، بریتانیا، اسپانیا، کوریای/کره جنوبی، هلند، ایتالیا و کانادا در دوحه دیدار و گفتگو کرده است.

حاکمیت طالبان در بیش ازدو سال گذشته محدودیت‌های شدیدی را علیه کار و آموزش بانوان و زنان افغان وضع کرده و با وجود فشار‌های بین‌المللی این قیودات را شرعی و پشنهادات جامعه جهانی در مورد حق آزادی کار و تحصیل برای دختران و زنان افغانستان را مداخله درامور داخلی افغانستان خوانده است.